Concentratieproblemen

Veel kinderen en jongeren hebben moeite om stil te zitten en gefocust te blijven. Ze hebben veel energie die ze moeten kunnen verbranden, dus zich concentreren op een taak als huiswerk of lezen kan misschien niet hun grootste prioriteit zijn. Vaak komen de eerste signalen hiervan vanuit school. Of het kind geeft zelf aan ‘het is zo druk in mijn hoofd’.

De één wiebelt in de klas op zijn stoel, de ander rommelt in zijn la of staart naar buiten tijdens de les. Als kinderen zich niet goed kunnen concentreren, kan dat gevolgen hebben voor de schoolresultaten.

Inhoudsopgave

• Wat zijn concentratieproblemen?
• Oorzaak concentratieproblemen
• Wat kan helpen bij concentratieproblemen?
• Beter concentreren op school

Wat zijn concentratieproblemen?

Een kind met concentratieproblemen kan moeilijk zijn aandacht bij een taak houden of langere tijd met een opdracht bezig zijn. Concentratieproblemen kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige kinderen zijn echte dromers, dromen tijdens de les weg en luisteren daardoor niet meer naar de leerkracht. Andere kinderen kunnen zich niet concentreren omdat ze te snel worden afgeleid, of dat nou door een vliegje in de klas is of een vuilniswagen die voorbij rijdt. Ook actieve, beweeglijke kinderen kunnen moeite hebben om lang stil te zitten en zich op een taak te richten.

Er zijn kinderen die zich wel kunnen concentreren, maar bij wie het door omstandigheden niet lukt. Bijvoorbeeld omdat ze moe zijn, worden afgeleid door klasgenoten of omdat ze de les te moeilijk vinden. Dit is bij de meeste kinderen met concentratieproblemen het geval. Ze moeten nog leren om zich goed en lang te concentreren.

Oorzaak concentratieproblemen

Concentratie heeft voor een groot deel te maken met motivatie. Waarom is het maken van huiswerk een dagelijkse strijd? Waarom vergeet je kind om zijn jas op te hangen aan de kapstok? Terwijl een half uur lang geconcentreerd gamen hem misschien geen enkele moeite kost. Vrijwillige concentratie gaat nou eenmaal een stuk makkelijker dan gedwongen concentratie: iets doen wat je leuk vindt werkt motiverend.

Ook aanleg speelt een rol. Het ene kind is gevoeliger voor afleiding en prikkels dan het andere kind. Het ene kind vindt het leuk om te leren voor school, het andere kind niet. Daarnaast kunnen concentratieproblemen ontstaan omdat een taak of de lesstof te moeilijk of juist te makkelijk is voor je kind. Als je kind de lesstof niet goed kan volgen, dwalen zijn gedachten sneller af. Hetzelfde geldt als je kind juist alle lesstof al snapt, waardoor de les saai voor hem wordt.

Het kan ook komen doordat je kind in een extreme ontwikkelingsfase zit, de prepuberteit. Zijn hersenen ontwikkelen zich razendsnel en zijn hormonen slaan op hol. Dat heeft gevolgen voor zijn bewustzijn en gedrag. Kinderen in deze prepuberteit hebben hun impulsen nog onvoldoende onder controle en hebben moeite met plannen. Kinderen kunnen in deze fase daarom erg impulsief en chaotisch zijn. Dat helpt niet bepaald mee als je kind zich probeert te concentreren.

Wat kan helpen bij concentratieproblemen?

Heeft je kind moeite om zich te concentreren, dan zijn er een paar dingen die je kan proberen te doen om te helpen. Concentreren kun je je kind leren.

• Achterhaal de oorzaak van de concentratieproblemen

Als je je gaat verdiepen in de concentratieproblemen, kom je er soms achter dat er een onderliggende oorzaak is. Dat kan van alles zijn. Probeer uit te zoeken waarom je kind snel is afgeleid. Liggen de concentratieproblemen aan het tijdstip van de dag? Is er iets wat hem bezighoudt? Zijn er problemen thuis, zoals een echtscheiding, verhuizing, ruzie? Is je kind verliefd? Als je weer wat de achterliggende oorzaak is, kun je daarover praten met je kind. Hem even zijn hart laten luchten, zodat er ruimte in zijn hoofd komt om zich beter te concentreren.

• Zorg voor afwisseling

Omdat kinderen nog een vrij kort concentratievermogen hebben, kunnen ze zich nog niet zo lang op één ding concentreren. Hou daar rekening mee en zorg voor afwisseling in wat hij doet. Heeft je kind twintig minuten naar een verhaal geluisterd, laat hem dan daarna iets anders doen.

• Doe iets op niveau

Als een opdracht te makkelijk of juist te moeilijk is, raakt een kind snel afgeleid. Laat je kind daarom iets doen wat goed bij zijn niveau past. Het lijkt wat tegenstrijdig, maar probeer hem toch ook te leren dat hij soms dingen moet doen die niet zo leuk of interessant zijn – misschien wel omdat ze niet op zijn niveau zijn. herinner hem eraan dat hoe sneller de vervelende opdracht af is, hoe meer tijd er overblijft voor leuke dingen.

• Geef complimenten

Kinderen willen graag dingen goed doen. Als je ziet dat je kind geconcentreerd met iets bezig is, geef hem daar dan een compliment voor. Niet alleen bij een goed resultaat, maar ook als hij zijn best heeft gedaan, maar het eindresultaat niet goed is gelukt. Als je een compliment geeft dat hij wel goed geconcentreerd zat te werken, blijft hij graag zijn best doen. Dat kan bijvoorbeeld met deze leuke kaarten.

• Kies een rustige, opgeruimde werkplek

Als je kind thuis huiswerk moet maken, of moet oefenen voor gitaarles, zorg dan voor een opgeruimde kamer of werkplek. Hoe minder spullen er om je kind heen liggen, hoe minder hij wordt afgeleid. Hierbij is het ook belangrijk om ervoor te zorgen dat er tijdens het huiswerk maken geen mobieltje binnen handbereik is. zorg ook voor rust in huis: zet de tv en radio uit, ga zelf ook iets rustigs doen. Blijf bij je kind in de buurt, maar probeer hem zo min mogelijk af te leiden.

• Geef duidelijke grenzen aan

Kinderen vinden het moeilijk om overzicht te houden en hebben daarom grenzen nodig. Stel dat je kind bezig is met een spelletje, maar hij moet ook nog oefenen op de piano, geef dat dan vijf minuten van tevoren aan. Zo kan je kind die overgang beter aan en is hij sneller geconcentreerd op zijn nieuwe taak.

• Meditatie of yoga voor kinderen

Yoga en meditatie helpen niet alleen volwassenen om meer rust in hun hoofd te krijgen en zich beter te concentreren. Ook voor kinderen kan dit helpen. Doe een korte meditatieoefening voor kinderen of lees ze een meditatieverhaaltje voor uit het leuke boekje relax kids. Of probeer samen wat rustgevende yogahoudingen voor kinderen. Even alles loslaten, zodat je kind zich daarna weer met vernieuwde focus op zijn taak kan storten.

• Etherische olie voor kinderen

Hocus Pocus …. Jij hebt meer focus!

Deze geurfrequentie is speciaal voor alle kinderen die het moeilijk vinden om hun concentratie vast te houden. Door de hocus focus wordt hun energie naar beneden getrokken. Zo kan je kind zich op een rustige en geconcentreerde manier richten op de opdrachten die van hem worden gevraagd. De hocus focus helpt de kids om dichter bij zichzelf te blijven, waardoor ze zich rustiger voelen en de indrukken beter kunnen verwerken. De geurfrequentie helpt om beter te concentreren en voor een goede focus.

• Genoeg slaap, beweging en gezonde voeding

Goed slapen en gezond eten zijn belangrijk voor de gezondheid van je kind, maar zeker ook voor zijn geheugen en concentratie. Zorg dus dat je kind genoeg slaapt. Ook hierbij geldt weer: een mobiele telefoon draagt niet bij aan een goede nachtrust. Zorg dus dat je kind zijn mobiele telefoon niet meeneemt als hij gaat slapen. Voldoende beweging is ook belangrijk; sporten en bewegen kan het concentratievermogen van je kind verbeteren. Het helpt zelfs al om met de fiets of lopend naar school te gaan. Verder is het belangrijk dat je kind genoeg drinkt en een gezond ontbijt eet voordat hij naar school gaat. En geef hem eens walnoten, blauwe bessen, avocado of pure chocolade: deze voedingsproducten geven namelijk een boost aan de concentratie.

• Maak game-afspraken

Houd ook het gamegedrag van je kind in de gaten. Maak hier samen duidelijke afspraken over. Net als hoe vaak hij zijn telefoon mag gebruiken, en op welke tijdstippen.

Beter concentreren op school

Ook op school is het fijn als je kind zich beter kan concentreren. Daar zijn verschillende tips en hulpmiddelen voor. Heeft je kind last van concentratieproblemen in de klas, bespreek de volgende opties dan eens met zijn juf of meester:

• Kan jouw kind moeilijk stilzitten in de klas, waardoor hij zich niet goed kan concentreren? Probeer dan eens een ‘wiebelkussen’. Op zo’n kussen moet hij zijn spieren gebruiken om rechtop te kunnen zitten, en beweegt hij dus zittend.
• Overleg of je kind een extra pauze kan krijgen tijdens het maken van een taak, zodat hij tussendoor even de klas uit man. Kinderen die erg beweeglijk zijn, hebben vaker de behoefte om even te rennen of te springen. Als de leerkracht je kind tien keer de gang op en neer laat springen, kan dat al helpen om zich daarna weer beter te concentreren.
• Als je kind in de klas continu zit te friemelen aan zijn etui, potloden of wat hij maar te pakken krijgt, geef hem dan (in overleg met de juf) een speciaal friemel-speeltje mee. denk aan een fidget toy. Veel kinderen vinden het fijn om iets in de hand te hebben in de klas, dat kan zelfs helpen voor de concentratie.
• Wordt jouw kind erg veel afgeleid door rumoer in de klas? Dan kun je met de leerkracht bespreken of er misschien een rustige plek is waar je kind mag werken, zoals op de gang.
• Een ander idee is om je kind een geluidsdichte koptelefoon te geven die hij kan opzetten als hij zijn taken maakt.